Over dit plankje:

 

Dit leesplankje (ook wel leesbordje genoemd) is de eerste versie van Aap-Roos-Zeef en werd gebruikt bij de leesmethode
"Spreekende Beelden".

Het plankje bestaat uit drie rijen met in totaal achtien afbeeldingen en normaalwoorden. Dat zijn woorden waarin de klinkers en medeklinkers hun ongewijzigde klank hebben.
Het plankje is van hout beplakt met papier en de afmetingen zijn ca 17,2 x 26,5 cm.
De illustrator was J.B.van Gorp.

De woorden zijn:
aap, roos, zeef, muur, voet, neus,
lam, gijs, riem, muis, ei, juk,
jet, wip, does, hok, bok, kous.

F.E. Becker, pseudoniem voor Frater Euthymius Becker ontwierp dit plankje in navolging van Hoogeveen.

De uitgever van dit plankje was Het Rooms-Katholieke Jongensweeshuis in Tilburg.

 

De leesmethode"Spreekende Beelden" bestond uit verschillende materialen, zoals de acht leesboekjes "Boschbloempjes", dit leesplankje met letterdoosje en een klassikaal leesbord. Later is er een handleiding voor de methode geschreven. Dit plankje heeft in tegenstelling tot de latere versies geen raampje in het huisje achter "does" en bij het hokje van "hok" zijn meer lijntjes getekend.

Becker's leesplankje was enkele jaren later het uitgangspunt voor de leesmethode "Ik lees al". Omdat veel katholieke scholen hun leermiddelen bij Het Rooms-Katholieke Jongensweeshuis bestelden werd er vaak gesproken over het Katholieke leesplankje. Dit is onjuist. Dit plankje met neutrale woordjes, werd ook door de openbare scholen afgenomen.
In 1905 kostte dit leesplankje f 0,45

Dit leesplankje heb ik in bezit.

Letterdoosje.

Bij dit leesplankje hoorde een blikken letterdoosje. De lettertjes hadden twee kleuren. De klinkers blauw en de medeklinkers zwart.
Het doosje heeft een diameter van 7,5 cm en is 3 cm hoog en bevat eenenzestig lettertjes.
Dit letterdoosje kostte f 0,15

Dit letterdoosje is in mijn bezit.

Klassikale leesbord.

Dit is het klassikale leesbord van Becker. De gehele breedte van het leesbord bedraagt 1.80 meter. Eventueel met standaard maar kon ook aan de muur gehangen worden. Tevens was het bord scharnierend en kon in de breedte ingeklapt worden.
De vertelselplaat ( de grote plaat boven de kleine plaatjes) is op het bord gemonteerd. Eerst werd de kinderen geleerd wat er op de plaatjes stond. Dit werd gedaan door een geschiedenis verhaal te vertellen door middel van de grote plaat waar alle woorden in voor kwamen. Bij het aanwijzen van de plaatjes moetsten de kinderen de woorden duidelijk opzeggen. De kinderen lezen dus al voordat ze de letters kennen. Daarna werden de letters / woorden geleerd door de afzondelijke letterklanken te laten horen. Bijvoorbeeld het word "aap". Eerst het hele woord opnoemen goed lettend op het lettergeluid "p". Daarna werd de "p" van het bord afgehaald en bleef de "aa" over. Deze klank werd weer herhaald. Dit werd met alle woorden gedaan. Eerst alle laatste letters daarna de voorste en uiteindelijk de tussenletters. Later werden verschillende letters samengevoegd in de richel en konden de leerlingen nieuwe woordjes bedenken. Op het krijtbord werden tekeningen gemaakt van voorwerpen die door de kinderen geraden konden worden. Deze worden werden dan weer door samengestelde letters op de richels geplaatst.
Dit leesbord kostte f 15,00

Dit leesbord heb ik in mijn bezit, echter is dit een afbeelding van een ander leesbord.

Leesboekjes.

Bij dit plankje hoorden acht leesboekjes.

De eerste drie boekjes hadden betrekking op het lezen van klankzuivere woorden die uit twee of drie klanken bestaan. In de boekjes 4 tot en met 7 komen de woorden met clusters van twee medeklinkeres aan bod, woorden van twee lettergroepen en woorden met open klinkers. Het achtste en laatste boekje behandelt woorden van vier lettergrepen woorden met een afwijkende spelling, zoals Christus, Calvarie, katholiek en Betlehem. Soms week Beckers van deze indeling af om inhoudelijke redenen. Hij zette het woord God al in het tweede boekje, alhoewel het woord niet klankzuiver is, de hoofdletters en de woorden met een eind-d (die als een t wordt uitgesproken) dan nog niet behandeld zijn.

Deze leesboekjes waren eerder in 1903 geschreven dan het plankje verscheen waardoor de onderlinge afstemming van het materiaal verre van ideaal was. Het leesbord en plankje waren goed ontvangen maar de boekjes zagen er niet aantrekkelijk uit. De schoolraad adviseerde deze methode niet te verbeteren, maar om een nieuwe methode te ontwikkelen.
De boekjes kostte f 0,10 per stuk.

Blader door de Bosbloempjes 2

Blader door de Bosbloempjes 3

Deze leesboekjes heb ik in mijn bezit.

Handleiding.

In deze Handleiding "Sprekende beelden" (niet te verwarren met "Sprekende Letterbeelden" van Wulfsen) uit 1905 legt Becker uit het idee van het leesplankje van Hoogeveen te hebben overgenomen. En welke criteria hijzelf hanteert bij de samenstelling van zijn eigen woordenreeks.
1. De lettergeluiden moeten ongewijzigd of zo zuiver mogelijk in de normaalwoorden gehoord worden.
2. De normaalwoorden moeten zoveel mogelijk gemakkelijk kunnen ontbonden worden.
-De beginletters d, h, b en k van does, hok, bok en kous maken een uitzonderijng en kunnen van den daaropvolgende klinker niet gescheiden worden.
3. De afbeeldingen boven de normaalwoorden behoren voor het kind sprekend en zo aantrekkelijk mogelijk te zijn.
De handleiding kostte f 1,25

Deze handleiding zoek ik nog voor mijn collectie.

Standaard voor de klassikaal leesbord.

De standaard heeft een afmeting van 200 cm hoog , 85 cm breed, 70 cm diep en is gemaakt van hout. Op deze standaard werd het klassikale leesbord hoog voorin de klas gemonteerd. Deze plank was dan goed te zien. De kinderen konden op de twee treden stappen om bij het leesbord te komen.
In 1911 kostte deze standaard fl 7,50.

De standaard heb ik in mijn bezit.

Leesplankje F.E. Becker omstreeks 1905.