Over dit plankje:

Dit "verbeterde leesplankje" is gebruikt bij
"Hoogeveen's verbeterde leesmethode". Dit is de vierde versie van de tweede uitgave.

Het plankje bestaat uit drie rijen met in totaal zeventien afbeeldingen van 4 cm hoog en zeventien normaalwoorden. Dat zijn woorden waarin de klinkers en medeklinkers hun ongewijzigde klank hebben.

Het plankje is van hout beplakt met papier en de afmeting is ca 30 x 22,5 cm.

De woorden zijn:
aap, noot, mies, wim, zus, jet,
teun, vuur, gijs, lam, kees, bok,
weide, does, hok, duif, schapen.

Bij dit plankje zijn ten opzichte van het eerder uitgebrachte plankje nagenoeg geen wijzigingen aangebracht.

De uitgever van dit plankje was J.B. Wolters - Groningen - Djakarta.
In 1955 kostte dit leesplankje inclusief de letterdoosjes fl 2,25.

Ontwerp: J. Ligthart, H. Scheepstra en familie.

De illustrator was Cornelis Jetses.

Bij dit plankje hoorden twee letterdoosjes, een klassikale leesplank met standaard, een handleiding, een vertelselplaat en zes leesboekjes.

Dit leesplankje heb ik in bezit.

Letterdoosjes.

Het kleine letterdoosje heeft een diameter van
5,5 cm en is 2 cm hoog en bevat zeventien lettertjes van de eerste regel, het grote doosje is 7,5 cm en is 2,7 cm hoog en bevat achtendertig lettertjes (inclusief de twee streepjes) van de tweede en derde regel. Tevens bevat dit doosje nog een bundeltje met acht lettertjes: b, e, g, ee, r, l, i en f, die voorlopig overcompleet zijn. Ze zijn later nodig om zinnetjes te kunnen maken. De twee doosjes zijn van metaal. Het kleine doosje bevatte de lettertjes van de eerste regel. Het grote doosje de lettertjes van de tweede en derde regel. Na een paar weken worden de lettertjes van het kleine doosje in het grote doosje bij alle andere lettertjes gedaan. Het kleine doosje wordt leeg opgeborgen en er wordt verder gewerkt met alle lettertjes uit het grote doosje..

De lettertjes zijn van stevig pletbord vervaardigd, 23 mm hoog en voor een enkel letterteken 12 mm, en voor een dubbel 16 mm breed. De lettertjes hebben een zwarte streep, die steeds onderaan moeten komen om te voorkomen dat de letters op de kop neergelegd worden.

Als er lettertjes verloren raakten werden er bij de uitgever letterstrookjes aangeschaft. De lettertjes op deze strookjes werden met een schaar losgeknipt of nog beter met een beiteltje afgestoken.

Op de rand van het dekseltje staat:
J.B. Wolters - Groningen - Djakarta.

Deze doosjes heb ik in bezit.

Klassikale leesplank.

De leesplank is verbeterd. De gaatjes en spijkertjes zijn vervallen, de letters worden door de gleuven op hun plaats geschoven. Nu kunnen nieuwe woorden en zinnen worden samengesteld en klassikaal aangeboden. De leesplank is voorzien van haken, zodat hij kan worden opgehangen.
In 1955 kostten deze leesplank fl 27,00.

Deze leesplank met gleuven kon ook gebruikt worden bij de taalmethode "Ontluikend Leven" van Mej Alderts; in het klassikale leesmateriaal van Ontluikend Leven komen n.l. ook de hiernaast staande normaalwoorden voor.

Deze leesplank heb ik in bezit.

Vertselselplaat.

De vertelselplaat vormt een centraal onderdeel in Hoogeveen's methode voor het aanvankleijk onderwijs. De centrale figuur op de plaat is Teun, een man die een aapje aan een touw heeft. Op de plaat is van alles te beleven. De afbeeldingen van de vertelselplaat zijn terug te vinden op het leesplankje. De plaat is gedrukt in negen kleuren heeft een afmeting van 82 bij 110 cm en is van karton.
In 1955 kostte deze vertelselplaat fl 9,25.

Het kenmerkende van de leesmethode van hoogeveen is dat de leerlingen door middel van de vertellingen in een keer met alle normaalwoorden tegelijk in aanraking kwamen. Vervolgens herkenden ze de figuren uit de vertelling op de vertelselplaat. Wanneer ze daarna het plankje in handen kregen waren de afbeeldingen reeds bekend en konden door de leerlingen zelf benoemd worden.

Op deze vertelselplaat staat J.B. Wolters - Groningen - Djakarta, en is herkenbaar aan een smalle grijze rand.

Deze vertelselplaat heb ik in bezit.

Handleiding.

Handleiding voor het onderwijsin het aanvankelijk lezen. Nieuwe vereenvoudigde uitgave, verzorgd door Gilles van Hees, geïllustreerd en gebonden. In deze twee handleidingen (eerste druk uit 1951 J. B Wolters - Groningen en tweede druk uit 1954 J.B. Wolters - Groningen, Djakarta) is beschreven hoe de lesmaterialen te gebruiken. De handleiding heeft een afmeting van 15 cm bij 23 cm, en telt ongeveer negenenzestig pagina's.
In 1955 kostten deze handleidingen fl 3,50.

Deze handleidingen heb ik in bezit.

Leesboekjes.

Bij dit plankje van Hoogeveen's leesmethode horen zes leesboekjes. De boekjes zijn bewerkt door M.B. Hoogeveen, Jan Ligthart en H. Scheepstra, geillustreerd door C. Jetses en (na het het overlijden van Gilles van Hees in 1955) verzorgd door Jan Boer.

De leesboekjes zijn 21 bij 17 cm.
In 1955 kostte een leesboekje fl 0,75.

Het eerste boekje, van een reeks van zes, kan aan de leerlingen al vrij spoedig in handen worden gegeven. Ze kunnen er ter afwisseling voor de aardigheid nu en dan een lesje lezen. Het bevat buiten de normaalwoorden: bok, does, hok enz. nog geen woorden, die met een b,d,h,k,p of t beginnen, of op b of d eindigen. Uigezonderd het woordje het . Voor men het derde lesje (over mies) laat lezen, dicteert men dan het woordje het (het vuur, het lam, het raam) op het leesplankje; daarna wordt het voor enige tijd in een hoekje op 't zwarte bord "vereeuwigd". Als de leerlingen een normaalwoord niet herkennen, worden ze naar de leesplank verwezen.

Het tweede leesboekje bevat behoudens een paar gemakkelijke uitzonderingen, alleen woorden van de vorm oom, moe en raam en in het begin nog geen woorden, die met b, d, h, k, p, of t beginnen, behalve wanneer het normaalwoorden zijn; b en d aan 't eind komen nog niet voor.

Het derde leesboekje bevat hoofdzakelijk nog eenlettergrepige woorden, maar nu komen ook twee medeklinkers naast elkaar voor: aan 't eind of aan 't begin. Verder is af en toe het woord "heb" gebruikt. De stof bevat geen enkele "moeilijkheid", daardoor kan alle aandacht aan het technisch lezen besteed worden. Elk lesje staat nog op een bladzijde.

In het vierde leesboekje wordt bekendheid verondersteld met de stomme e, de volkomen klinkers in open lettergrepen, de dubbele medeklinkers en de d aan 't eind. De woorden en zinnen zijn nog heel eenvoudig van vorm; de inhoud is zodanig, dat hij door zeer middelmatige leerlingen begrepen wordt. Elk lesje kan worden gelezen, zonder dat een blad behoeft te worden omgeslagen. In het 12de lesje ziet men, welk boekje met dit parallel kan gaan. Pim en Mien I is weer iets gemakkelijker dan dit vierde stukje en kan dus tegelijk met dit gebruikt worden ter oefening in het vaardig lezen. Het verdient aanbeveling, de moeilijkste woorden van de lesjes uit dit vierde stukje, voor ze te laten lezen, eerst nog op het leesplankje (of op het dicteerplankje) te laten leggen.

Het vijfde leesboekje kan worden gelezen, als de tweeklanken, de overbodige w, de ng en de nk op het leesplankje behandeld zijn en de bordlesjes uit de Handleiding, welke hierop betrekking hebben, geheel of gedeeltelijk zijn behandeld. Naast dit deeltje gebruikte men het tweede of derde stukje van Pim en Mien.

In het zesde leesboekje komen als nieuwe moeilijkheden voornamelijk voor de achtervoegsels ig en lijk. De woorden en de zinnen zijn alleen naar de vorm iets moeilijker genomen dan in de vorige stukjes; de inhoud is overal even eenvoudig. Naast dit boekje gebruikte men Pim en Mien IV.

De tweede serie boekjes (hiernaast afgebeeld) zijn bewerkt door Jan Boer..

Net als het leesplankje zijn de boekjes uitgegeven door J.B. Wolters - Groningen - Djakarta.

Ik mis nog diverse boekjes in mijn collectie.

Leesoefeningen.

Lees- en bordoefeningen, bevatte de uitvoerige en methodisch gerangschikte woordenrijen en leesoefeningen, genoemd in de handleiding met illustraties van C. Jetses. In 1950 kostte deze leesoefeningen fl 0,50.

Ik mis nog diverse leesoefeningen mijn collectie.

Leesplankje M.B. Hoogeveen vanaf 1950 t/m 1957.